Türkiye, Cumhuriyet’in 100. yılında yeni Anayasa için kolları sıvarken, muhalefet hâlâ köhnemiş parlamenter sisteme dönüş özlemi içinde. Türkiye, 16 Nisan 2017 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi için anayasa referandumu gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğindeki AK Parti ve MHP’nin desteklediği sistem değişikliğine CHP karşı çıktı. Halk, kritik referandumda, yüzde 51,41 “evet” oyu kullanarak sistem değişikliğini onayladı.

Her seçimde ayrı bir hezimet

Sistem değişikliğinin ardından iki genel seçim yapıldı. 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan genel seçimlerde, AK Parti ve MHP tarafından kurulan Cumhur İttifakı sandıktan zaferle çıktı. Türkiye, son olarak 14 Mayıs 2023’te cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimleri için sandık başına gitti. Cumhur İttifakı’nın karşısında kurulan Millet İttifakı, seçime parlamenter sisteme dönüş vaadiyle girdi. İkinci tura kalan Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan kazandı. Milletvekili Genel seçimlerinde de Cumhur İttifakı, yüzde 49,5 ile Meclis çoğunluğunu elde etti. Millet İttifakı yüzde 35 oy oranına ancak ulaşabildi. Seçmenin tercihi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden yana iken başını CHP’nin çektiği muhalefet cenahı, hala eski sisteme dönüş peşinde. Zillet, Erdoğan’ın yeni anayasa çağrısına hâlâ eski parlamenter sisteme dönüşü şart koşuyor. Bu da referandumun ardından halkın kendilerine iki seçimde verdiği mesajı alamadığını gösteriyor.

Konuya ilişkin Akit’e konuşan AK Parti İstanbul Milletvekili Hasan Turan, anayasa değişikliğinin, Turgut Özal hükümetlerinden bu yana Türkiye’nin gündeminde ve siyasi yelpazenin neresinde olursa olsun bütün partilerin seçim beyannamesinde olan bir konu olduğunu hatırlatarak, şu değerlendirmede bulundu:

'İstemezükçü' muhalefet

“1980 sonrasında milletin huzuruna çıkan her parti bu anayasanın darbe anayasası ürünü olduğunu söylüyor. AK Parti hükümetleri döneminde Anayasanın üzerindeki ‘darbe anayasası’ yaftası yapılan düzenlemeler ile kalkmış olsa da yeni sivil, özgürlükçü, çoğulcu ve insanlarımızın hak ve hürriyetlerini güvence altına alan, vesayetçi anlayışa bir daha geçit vermeyecek yeni bir anayasa toplumumuzun beklentisidir. Bu beklentiye kayıtsız kalmak, vatandaşlarımızın siyasete ve siyasetçilere yüklediği misyonu reddetmektir. Millete kayıtsız kalanlar zamanı geldiğinde millet tarafından tasfiye edilir. Biz milletimizin taleplerini görmezden gelmeyiz, gelmiyoruz. Muhalefetten de sorumlu davranmasını bekliyoruz. Bizim görevimiz mutabakat ile bu sorunu ortadan kaldırmaktır. 12 Eylül’ün üzerinden silindir gibi geçtiği dönemi yaşayanlar olarak bu ayıptan artık Türkiye’yi kurtarmalıyız. TBMM’nin yeni yasama yılında bu konuda Meclis’te uzlaşma zemini oluşturmak içinde görüşmeler sık sık olacaktır. Unutmayalım ki, ‘sıkı el ile toka yapılmaz’. Çeşitli bahanelerle Anayasa değişikliğini ötelemek, görmezden gelmek sorumluluktan kaçmak olduğu gibi millete verilen sözü de tutmamak demektir. Ülkemiz ve milletimiz için iyi olan, güzel olan, faydalı olan her teklife, her uygulamaya ‘bu AK Partiden geliyor’, ‘Bu Erdoğan’a yarar’ diye ‘istemezükçü’ anlayışla karşı çıkmak sığ ve faydasız bir muhalefettir. 100. Yıla ve milletimize yakışır bir anayasa ile Türkiye yüz yılı yürüyüşüne ve hedeflerimize uygun bir Anayasa yapalım istiyoruz.”

Parlementer sistem bitti

AK Parti Konya Milletvekili Latif Selvi de, şunları söyledi: “Ülkemizde, uzun süreden beri anayasada yapılacak değişikliklerle tartışmalar hep oldu. Ama ete kemiğe bürünen, topyekun değişiklikle ilgili bir mutabakat olmadı. Bunun temel nedeni de anayasaya özellikle muhalefet partilerin topluma dikte etmek istediklerini koymaya çalışmalarıdır. Bu yöntemle mesafe almak mümkün olmaz. Bizim beklentimiz şu; eğer bütün siyasi partiler gerçekten çağdaş bir anayasa hedefliyorsa o doğrultuda atılması gereken adımlara dair yapıcı bir yaklaşım ortaya koymalıdır. Muhalefet partileri parlamenter sisteme dönüşü şart koşuyor. Referandum yapılmış ve halkımız sistem değişikliğini onaylamış. Üzerine iki seçim yapılmış, halkımız parlamenter sisteme dönüşü isteyen Millet İttifakı’na değil, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni savunan Cumhur İttifakı’na onay vermiş. Muhalefetin fikirlerini ortaya koymalarını bekliyoruz. Ama bu kendi görüşlerini dayatmak anlamında olmamalı. İşi yokuşa sürmeye dönüşmemeli.”

Darbe anayasasını istiyorlar

Kamuoyu Araştırmacısı, Siyaset bilimci Sadullah Özcan ise, şu görüşleri dile getirdi: “Dünyanın en iyi anayasası da olsa, darbe anayasaları kesinlikle kabul edilemez. Bu nedenle çok acil şekilde gelecek asırlara damgasını vuracak, Türkiye’yi sadece 780 bin kilometrekare alana hapsetmeyen, daha milli özellikleri olan bir anayasa yapılmak zorundadır. Aksi takdirde Türkiye’nin bilimde, teknolojide geldiği noktadan daha ileri gitmesine mevzuatımız ve anayasamız ciddi engel teşkil edecektir. Muhalefetin hâlâ parlamenter sisteme dönüşü önceleyen şartları, darbe anayasasının devamını istemekten başka bir anlam taşımamaktadır. Nasıl mevcut köhnemiş darbe anayasası Türkiye’nin gelişimine ayak uyduramıyorsa, onu savunan zihniyet de köhneliği savunur duruma düşmektedir. Böyle bir muhalefet anlayışı ise Türkiye’ye yakışmamaktadır.”