Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları:

Engelli Bağ-Kurlunun emeklilik yöntemi farklı?

Soru: Ben Bağ-Kurluyum 2005 sigorta girişi ve sigorta ve Bağ-kur toplamı 4328 günüm var. Ağır engelden 2023’te vergi indirimi aldım. 280 gün yıpranmam var. Emekli olmak istiyorum ama yapmıyorlar. Bir de çok büyük bir adaletsizlik var. Ben isteğe bağlı kendim yatırıyorum. Çocuk doğumunda rapor parası ödenmiyor. Oysa çalışanlar alıyormuş bu da büyük bir adaletsizlik, bizler kendimiz çalışıp ödediğimiz için mi alamıyoruz? Fatma.

Cevap: İlk defa 1.10.2008 öncesi sigortalı olanların emeklilikte son yedi yıl sigorta statüsüne bakılıyor. Emekli maaşı bağlanacak statü de fazla primin yatırıldığı prim statüsü oluyor. Eğer son yedi yıl prim fazlası Bağ-Kur ise emekliliğiniz Bağ-Kur statüsünden olacak. Bu halde vergi indirim belgesinin bir önemi olmayacak. 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 gün prim şartı oluşmuş. SGK’ya engelli emekliliğine başvurmanız halinde SGK Sağlık Kurulu sağlık kurulu raporlarınızı inceler. Eğer sizin en az yüzde 50 engelli olduğunuza karar verirse yani orta düzey engellilik tespiti yaparsa Bağ-Kur statüsünden emekli olursunuz. Şayet son yedi yıl prim fazlası SSK ise bu kez vergi indirim belgesiyle 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim şartlarına tabi olarak 72 gün daha prim ödemeniz şartıyla 2025 yılında emekli olursunuz. Hastalık ve doğum, sigortalılar için bir risk oluşturur. Yani hastalık ve doğum gibi olgular çalışan sigortalının gelir kaybına neden olur. Bu nedenle çalışan sigortalıya doğum parası ve hastalık parası ödenir. İsteğe bağlı sigortalı zaten çalışmadığı için hastalık ve doğum riskine bağlı çalışama gibi bir sorun yaşamaz. İşte bu nedenle isteğe bağlı sigortalılara hastalık ve doğum parası ödenmez.

Emekli maaşının ismi yaşlılık aylığıdır

Soru: 1958 doğumluyum. Çalışarak emekli oldum fakat ben yaşlılıktan dolayı emekli olmuş gibi gösterildim. Bir hak kaybı yaşamışım bunu nasıl düzeltebilirim? Ramazan İ.
Cevap: Sosyal sigortalarda yer alan sigorta kollarından bir tanesi de yaşlılık sigorta koludur. Bu sigorta kolundan bağlanan aylığın ismi de Yaşlılık Aylığıdır. Aslında halk arasında emekli maaşı diye ifade edilen esasında yaşlılık aylığıdır. Zaten belirli bir yaşı tamamlayınca bu aylık bağlanıyor. Bir hak kaybına uğramış değilsiniz. Siz emeklisiniz, bunun ismi de yaşlılık aylığı.

Türkiye ve Almanya’da prim ödemesi bulunanlara sözleşme aylığı bağlanır

Soru: Murat Bey, benim basit bir sorum var, Almanya’dan emekliyim. Türkiye’de 1100 gün sigortalıyım. Ancak bu tarım sigortasıydı. Türkiye’den emekli olmak için de SGK’ya başvurup prim ödemesi yapabilir miyim? Askerliği de Türkiye de yaptım.

Cevap: Almanya ile Türkiye arasında sosyal güvenlik sözleşmesi bulunuyor. Almanya’dan emekli olmuşsunuz. Sözleşme hükmü gereği Almanya sigorta kurumuna yapılan emekli başvurusu aynı zamanda Türkiye’de SGK’ya yapılmış başvurusu sayılıyor. Bu başvuruyla birlikte size 1100 gün prim ödemenize göre sözleşme aylığı bağlanması gerekiyor. Bir anlamda size 1100 bölü toplam her iki ülke prim günü oranlı bir aylık bağlanacak. Dilerseniz askerlik ve yurt dışı çalışma süreleri için prim gününüzü 5400 güne çıkaracak kadar borçlanma yapmanız ve aylığı tam emekli maaşına dönüştürmeniz mümkün.

Sigorta öncesi doğum borçlanılabilir

Soru: 16.02.1967 doğumluyum. 1998 yılında sigorta girişim var. 1170 gün prim ödemesi var. Eksik primleri borçlanıp emekli olabilir miyim? Nazlı K.

Cevap: İlk defa 8.9.1999 öncesi sigortalı olmuşsunuz. 3600 gün primle 58 yaşında 16.2.2025 tarihinde emekli olmanız mümkün. Sigortalı olduğunuz 1998 yılından sonra doğum yapmışsanız üç doğuma kadar ve toplamda primi ödenmemiş 2160 günlük süre için borçlanma yapma imkânınız bulunuyor. Ayrıca eksik kalan süreler için isteğe bağlı sigorta başlatarak her ay primini ödeyip sigorta gün sayısı eksiğini tamamlamanız da mümkün.

18 yaş öncesi sigortalı hizmeti zayi olmaz

Soru: 04.02.1962 doğumluyum. 01.07.1979-15.11.1979 tarihleri arasındaki 18 yaş altı olması nedeniyle 75 günlük hizmetimin EKEA sayılmamıştır. 01 Nisan 1981 tarihinden önce işe başlayanlarda sigortalılık süresi 18 yaşına girdiği tarihten değil ilk defa sigortaya başladığı tarihten itibaren hesaplanması gerekmez miydi? Serdar.

Cevap: İlk defa 1.4.1981 tarihinden itibaren sigortalı olanların sigortalılık süresi başlangıcı 18 yaşını tamamladığı tarih alınıyor. Ancak bu yatan primlerin yok sayılması demek değil. Emeklilik yönüyle yatan primlerin tamamı dikkate alınıyor. Emekli keseneğine esas kazanç kavramı farklı şeyler. Kaldı ki 1979 yılına ait bu sürenin Emekli keseneğine esas kazanca katılmasının size bir getirisi de olmayacak ki. Nihayetinde ne dereceniz ne de kademeniz değişmeyecek. Bunu neden sorun ettiniz anlayamadım. Bilmeniz gereken şu ki bir kaybınız yok ve ödenen tüm primler üzerinden size maaş bağlanacak.