Cem KAYA 

Senaryoya göre, ilk vakaların 2022 Mayıs ayında ortaya çıkacağı ve 2023 Aralık ayına kadar dünya genelinde 271 milyon kişinin virüs nedeniyle hayatını kaybedebileceği öngörülmüştü. Yaycı, bu durumun doğal bir virüs salgınıyla açıklanamayacağını, biyolojik silahların büyük ülkelerin savaş konseptinde yer aldığını söyledi. Tarih biraz gecikmiş olsa da Maymun çiçeği virüsü dünyada hızla yayılmaya başladı.

 Yaycı, virüsün doğal yollarla ortaya çıkmadığını, ya gözlemlenip önlem alınmadığını ya da laboratuvarda hazırlandığını vurguladı. Bu açıklamalar, son haftalarda Avrupa’da artan Maymun Çiçeği vakalarıyla birlikte yeniden gündeme geldi. Münih Konferansı’nda yapılan uyarılar, bugün yaşanan gelişmelerle birlikte kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.

İşte Cihat Yaycı’nın 2 yıl önce yazdığı o makale….

Son haftalarda başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok bölgede ortaya çıkan maymun çiçeği salgını ile ilgili Doç. Dr. Cihat Yaycı, "Maymun Çiçeği virüsü ilk vakadan bir yıl önce Münih Konferansı'nda anlatıldı" dedi.

Dünya Korona virüs pandemisinin ardından bu kez de Maymun Çiçeği virüsü ile karşı karşıya. Çoğunlukla Afrika ülkelerinde tropikal yağmur ormanlarının yakınında görülen virüs vakalarının büyük kısmı bu kez Avrupa'da kaydedildi. Dünyada bu gelişmeler yaşanırken, virüs henüz gündeme gelmeden önce, 2021 yılında düzenlenen Münih Güvenlik Konferansı sırasında Maymun Çiçeği virüsünün dünyaya yayılacağı senaryosunun sunulduğu ortaya çıktı. Senaryoda ilk vakaların 2022 Mayıs ayında ortaya çıkacağı 2023 yılı Aralık ayına dek ise virüs nedeniyle dünya genelinde 271 milyon ölümün yaşanacağı belirtildi. Senaryoyu hazırlayan The Nuclear Threat Initiative (NTI) ise bu durumun sadece bir tesadüf olduğu açıklamasını yaptı. Münih Konferansında hazırlanan senaryoyu kamuoyu ile paylaşan İstanbul Topkapı Üniversitesi Öğr. Üyesi Müstafi Tümamiral Doç. Dr. Cihat Yaycı, virüsün çıkış noktasından ne amaçlandığına kadar önemli değerlendirmelerde bulundu.

"Doğal bir virüs salgını önceden tahmin edilemez"

İstanbul Topkapı Üniversitesi Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi olarak konuyla ilgili araştırmalar yaptıklarını ifade eden Yaycı, "Bu araştırmalarımız doğal bir virüs salgınının önceden kestirilemeyeceği tahmin edilemeyeceğini bize gösterdi. Eğer tabii bu virüs salgın insan eliyle önceden planlanmamış ise. Bu sonuca nasıl vardığımızı özetlemek gerekirse virüsler DNA'sı olmayan sadece RNA'sı olan, çoğalmak için hücre içinde bir protein ile eşleşmesi gereken mikroorganizmalardır. Kendileri tek başına çoğalamazlar. Bakteriler ise, kendi DNA'sı olan hatta bulunduğu ortamda başka DNA ile eşleşebilen bir mikroorganizmadır, Dolayısıyla bakterilerin mutasyonları öngörülmesi mümkün değildir. Çünkü bulunduğu çevreden başka DNA yapısıyla eşleşme ihtimali vardır. Virüslerde bu durum söz konusu değildir. Virüslerin mutasyona uğraması için virüslere gerekli koşulların hazırlanması ya da bu koşulların oluşması gerekiyor" diye konuştu.

Doç. Dr. Cihat Yaycı virüsün yayılma hızının tahmin edilebileceğini ancak hangi tarihte ortaya çıkacağının bilinmesinin zor olduğunun altını çizdi. Ancak virüsle ilgili bir senaryo hazırlanmasının iki sebebi olabileceğini vurgulayan Doç. Dr. Yaycı, "O raporun hazırlandığı tarihte virüs zaten kuluçkadan çıkıp gözlenmeye başlamıştır. İkinci olarak ise, virüs laboratuvarda oluşturulmuş olabilir. Eğer ki o anda virüs, dünyada gözlemleniyor ve algoritmalar çalıştırıyorsa, önlem alması gereken kurumlar ve örgütler önlem için neler yaptığını paylaşması gerekir.