SERDAR KILIÇ / İSTANBUL

Doçka yüklü kamyonlardan en teknolojik füzelere, El yapımı toplardan obüslere, yüzlerce askeri gruptan tek bir orduya geçilecek. Suriye’de yeniden inşanın koruyucusu düzenli ordu olacak. Peki bu ordu nasıl kurulacak? Öncelikle Suriye’nin dağılan ordusuna bakalım.

Muhaliflerin 12 günlük hızlı ilerleyişine dayanamayan Suriye ordusu dağılmıştı. Ordunun dağılmasının en büyük sebebi tek bir etnik yapıdan oluşmasıydı. Esad rejimi altında var olan askeri yapı, sadece Nusayri azınlıktan gelenlerin üzerine kuruluydu. Yani ordunun komuta kademesi Suriye’nin bütünlüğünü temsil etmiyordu. Yeni kurulacak ordu tüm Suriye birleşenlerinden oluşacak.

Suriye’de yönetimi ele geçiren Heyet Tahrir el-Şam’ın lideri Ebu Muhammed el-Colani, yani Ahmet Şara, Suriye’deki “muhalif güçlerin dağıtılacağını ve savaşçılarının düzenli ordu birliklerine katılacağını” ifade etti. Geçtiğimiz günlerde Dera’ya giden Ahmet Şara buradaki silahlı muhaliflerle de görüşerek düzenli ordu için ilk adımı attı.

Planlanan geçiş sürecinde, ilk olarak gruplar dağıtılarak silahlar toplanacak ve yeni bir disiplinli ordu projesine geçirilecek. Silahlı muhalif grupların liderleri ise komutan olarak atanabilir. Ayrıca yeni ordu Türkiye’nin desteği ile NATO silahlarına da sahip olabilir.

Peki Suriye Ordusu’nu oluşturacak gruplar neler?

Hey'etu Tahrîri'ş-Şâm;

28 Ocak 2017'de Cebhe Fetih el-Şam, Ensaruddin Cephesi, Ceyşu's-Sünne, Liva El-Hak ve Nureddin Zengi Hareketi grupları arasında bir birleşmeyle kuruldu.  Birleşme süreci, Ahrar uş-Şam'ın ikinci emiri olan İslamcı militan komutan Ebu Cabir Şeyh'in girişimiyle gerçekleşti. HTŞ'nin 6.000-15.000 üyesi olduğu tahmin edilmekte.

Suriye Milli Ordusu;

Suriye İç Savaşı'na katılan silahlı Suriyeli muhalif gruplardan oluşan bir koalisyondur. Temmuz 2011'de savaşın başlamasıyla ortaya çıkan çeşitli isyancı gruplardan oluşan koalisyon, 2017 yılında Türkiye'nin finansman, eğitim ve askeri destek sağladığı resmî olarak kuruldu.

En az 25.000 savaşçıdan oluşan ve bazı kaynakların 70.000 olduğunu tahmin ettiği SMO çoğunlukla Arap ve Türkmenlerden oluşmakta.

YAŞANILACAK ZORLUKLAR NELER?

Yeni bir ordunun kurulması ise görünenden daha zor. En önemlisi ekipman sorunu Suriye’de eski ordudan kalan cephaneler İsrail tarafından vuruldu. Suriye’nin yeni silahları Türkiye’den alınacağı aşikâr ancak bu silahların da İsrail’in hedefi olmasından endişe diliyor.

Bir diğer konu ise etnik yapıların birleşmesi. Aynı zamanda çeşitli silahlı grupların ve farklı etnik, dini toplulukların bir arada yaşayabileceği bir yapının inşası için derin bir siyasi ve toplumsal uzlaşı gerekiyor.

HTŞ, Yerel gruplar ve Suriye Milli Ordusu gibi yapıların tek bir çatı altında toplanması kritik olduğu kadar son derece zorlu bir hedef olarak yorumlanıyor. Ancak Türkiye’nin dağınık tümen ve tugaylardan oluşan yapıları tek bir Suriye Milli Ordusu şemsiye altında buluşması yeni Suriye ordusu için büyük bir örnek teşkil edecek.