Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, yapay zekanın hem güvenlik hem de ekonomik güç açısından hızla merkezi bir hale geldiği belirtildi.

GÜVENLİK VE EKONOMİK ETKENLER

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, yapay zekanın hem güvenlik hem de ekonomik güç açısından hızla merkezi bir hale geldiği belirtildi.

ENDİŞE KAYNAĞI OLAN ÜLKELERE KARŞI ÖNLEM

ABD'nin güvenliğini ve ekonomik gücünü desteklemek için "Yapay Zeka Yayılımına İlişkin Geçici Nihai Kural"ın duyurulduğu açıklamada, ABD teknolojisinin yayılmasını teşvik ederken, endişe kaynağı olan ülkelere karşı önemli adımların atıldığı, bu ülkelerin gelişmiş yapay zeka sistemlerine ve onları eğitmek için kullanılan bilgi işlem gücüne erişiminin kısıtlandığı aktarıldı.

18 ÜLKE MUAF OLACAK

Yapılan açıklamada, 18 müttefik ve ortak ülkeye yönelik çip satışlarına herhangi bir kısıtlama uygulanmayacağı aktarıldı. Söz konusu ülkelerin Avustralya, Belçika, Kanada, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Japonya, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Güney Kore, İspanya, İsveç, Tayvan ve Birleşik Krallık olduğu belirtildi.

Öte yandan NATO, ABD'de tekrar başkanlık koltuğuna oturmaya hazırlanan Donald Trump'ın 20 Ocak'ta göreve başlamasını tedirginlikle bekliyor

İlişkilerdeki ilk sınav savunma harcamaları olacak.

NATO'da mevcut karar göre üye ülkelerin gayrisafi yurt içi hasılalarının %2'sini savunma harcamalarına ayırmaları bekleniyor.

Trump, bu hedefin %5'e yükseltilmesini istiyor.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de sık sık Rusya'nın savunma yatırımlarındaki artışına dikkat çekiyor.

Hatta geçtiğimiz günlerde müttefikleri "Savaşta değiliz ama barışta da değiliz" diyerek uyardı ve savunma harcamalarının artırılması çağrısında bulundu.

Ancak İttifak'ın Avrupa kanadında ve Kanada'da bu yeni hedefin gerçekçi olup olmadığı tartışılıyor.

NATO kulislerinde savunma harcamalarının %5'e çıkarılmasını destekleyen ülkelere rastlamak mümkün değil.

Genel kanı %2'nin üzerine çıkılması gerektiği ama %3'ün daha gerçekçi olduğu yönünde.

Türkiye, 2024'te %2.09 ile ilk kez hedefin üzerine çıktı.

BBC Türkçe'ye konuşan Türk yetkililer, Ankara'nın önümüzdeki yıllarda da %2 hedefinin üzerinde kalacağını tahmin ediyor.

NATO'nun savunma harcamaları konusunda son kararını Haziran ayına kadar vermesi bekleniyor.

Trump ne istiyor?
Trump, seçim kampanyasının başında NATO'da politika değiştirme niyetini açıkça ortaya koydu.

Hatta savunma harcamalarını artırmayan ülkeleri Rusya'ya karşı savunmayacağını dahi ima etti.

Trump bu söylemi ilk kez 2018'deki NATO Zirvesi'nde kapalı kapılar ardında dile getirmişti.

Sonrasında 2022'deki bir etkinlikte bu bakış açısını tekrarladı.
10 Şubat 2024'te Güney Carolina'daki seçim mitinginde ise bir adım daha ileri gitti.

Trump bu mitingde, mali yükümlülüklerini yerine getirmediğini düşündüğü NATO müttefiklerinden herhangi birine saldırması için Rusya'yı "teşvik edeceğini" söyledi.

Trump, NATO üyelerine hitaben "Ödemek zorundasınız! Faturalarınızı ödemek zorundasınız" dedi.

Trump'tan NATO çıkışı: 'Rusya'yı faturayı ödemeyen ülkelere saldırmaya teşvik ederim'
Pazarlık taktiği mi?
Brüksel'de Trump'ın ilk görev döneminde ortaya koyduğu öngörülemezliğe dikkat çekiliyor.

Bu bağlamda son çıkışlarının blöf mü gerçek mi olduğunu anlamanın zorlaştığı yorumları yapılıyor.

Trump'ın %5 çıkışı çoğu çevre tarafından pazarlık taktiği olarak değerlendiriliyor.

Trump'ın ilk görev döneminde yaptığı gibi şok etkisi yaratma ve çıtayı yüksekte tutarak hedefin mümkün olduğu kadar yukarı çıkmasını sağlama yaklaşımı izlediği yorumları yapılıyor.

Trump geçmiş dönemde de önce %4 vurgusu yapmış ancak sonrasında bu oran konusunda ısrarcı olmamıştı.

'Savaşta değiliz ama barışta da değiliz'
Hollanda Başbakanı olduğu dönemde Trump'la yakın bir ilişki kuran NATO Genel Sekreteri Mark Rutte savunma harcamaları hedefinin artırılmasına yönelik çağrıları doğru buluyor.

Rutte, Ukrayna savaşından bu yana Rusya'nın savunma yatırımlarındaki artışa dikkat çekerek müttefik ülkeleri hareketlendirmeye çalışıyor.

Trump, uluslararası ilk üst düzey görüşmesini NATO lideri Rutte ile yaptı
Mesela 13 Ocak'ta Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu'ndaki konuşmasında, "Savaşta değiliz ama barışta da değiliz" dedi.

Mevcut hedefi tutturma çabalarını takdir ettiğini söyleyen Rutte, bu konuşmada "Yüzde iki kesinlikle yeterli değil. Müttefiklerin önümüzdeki yıllarda güvende kalmak için %2'den çok daha fazla harcama yapması gerekecek" dedi.

NATO Genel Sekreteri: Savaş dönemi zihniyetine geçme zamanı
Rutte, ABD'nin halen NATO'da harcanan tüm paranın %60'ından fazlasını üstlendiğini vurguluyor.

NATO'da yapılan hesaplar 2024'te müttefiklerin toplam savunma harcamalarının 1.4 trilyon dolar olacağına işaret ediyordu.

Bu miktarda ABD'nin payı yaklaşık 968 milyar dolar, diğer 31 ülkeninki ise toplam 507 milyar dolar olarak hesaplandı. (bbc)