Tarih
Tarihçi Mustafa Armağan anlatıyor: 1894 depreminde Abdülhamid Han neler yaptı?
Tarihçi-Yazar Mustafa Armağan, 1894 yılında İstanbul ve çevresinde vuku bulan 7 şiddetindeki depremin ardından dönemin Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamid Han’ın yaptıklarını anlattı.
This browser does not support the video element.
2 yıl önce 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 11 ili etkileyen şiddetli depremlerin yaraları sarılmaya devam ederken, Tarihçi-Yazar Mustafa Armağan, Osmanlı Devleti döneminde 1894’de İstanbul merkezli meydana gelen 7 şiddetindeki depremi ve sonrasını anlattı.
Armağan, şöyle konuştu: “6 Şubat 2023’te tarihimizin en büyük depremlerinden birini yaşadık. Hala yaralarını sarmaya çalışıyoruz. Dolayısıyla bugünlerde aklımıza 1894 yılında İstanbul ve çevresinde vuku bulan deprem geldi. Bu depremde Osmanlı Devleti neler yaptı: 10 Temmuz 1894’te 7 büyüklüğünde deprem yaşandı. Bu depremde toplam bin 500’e yakın insan hayatını kaybetti. Bu depremde 2. Abdülhamid saraydaydı. Orada ezan okundu, insanların paniğe kapılmasına mani olunmaya çalışıldı. Devamında da deprem tespiti yapıldı. Yıkılan yerler vardı, yıkılan camiler vardı, bazı yerlerde yangın çıkmıştı bunların tespiti yapıldı. Bunun akabinde de yardım kampanyaları başlattı” “Abdülhamid Han yardım kampanyası başlattı”
2. Abdülhamid Han’ın depremin ardından yardım kampanyası başlattığını ifade eden Mustafa Armağan, “Kendisi başta olduğu için ceybi hümayündan bir yardımda bulundu ve bakanlarına ve önde gelen kişilere yardım yapmaları için mesaj gönderdi. Çadır dağırma, yemek dağırma gibi birçok organizasyon yapıldı” diye konuştu. “Deprem komisyonu kuruldu”
“İstanbul 1894 yılında büyük bir tecrübe atlattı” diyen Armağan, şöyle devam etti: “O dönem padişahın kurduğu bir komisyon vardı. Ciddi ciddi bu işi yürüten bir komisyon oldu. AFAD gibi bir teşkilat oldu. akabinde de depremle ilgili bir birim özellikle Kandilli Rasathanesi’nin geliştirilmesi, Kandilli’nin bu işte öncülük kazanması sağlandı. dolayısıyla bir toplumsal seferberliğe dönüştürüldü. Dolayısıyla Osmanlı Devleti çok kısa bir sürede bu depremlerin yaralarını bir sene gibi bir zaman içerisinde sarabildi. 2. Abdülhamid Han sayesinde oldu. Koordinasyon gayet güzel ve İstanbul yaklaşık 1-2 sene içerisinde normal hayatını sürdürmeye başladı. Yakın tarihimizin en önemli depremlerinden bir tanesi budur. Bir de 1855 Bursa depremi var ki o çok daha büyük bir depremdi. 9 büyüklüğüne yakın bir deprem olduğu anlaşılıyor. Orada daha büyük yaralar açıldı. Bütün bursa camileri çökmüştü”