Elektronik atıklar her geçen yıl artarken, içerdikleri değerli metaller çoğu zaman geri kazanılamadan çöpe gidiyor. Ancak bilim dünyasından gelen yeni bir keşif, bu tabloyu değiştirmeye aday.

İnsanlar, 2022 yılında yaklaşık 62 milyon ton elektronik atık üretti. 2030’da bu rakamın 82 milyon tona çıkması bekleniyor. Bu atıklar arasında eski dizüstü bilgisayarlar ve cep telefonları gibi altın gibi değerli metaller içeren cihazlar da bulunuyor. Ancak bu atıkların yalnızca dörtte biri doğru şekilde geri dönüştürülüyor.

Doğa için büyük bir tehlike oluşturuyor

Bilim insanları, bu soruna çözüm olabilecek yeni bir teknik geliştirdi. Çalışmaya göre, geliştirilen yöntem hem elektronik atıklardan hem de cevherden altın çıkarmayı daha güvenli ve çevre dostu hale getirebilir. Altın, teknoloji, kimya ve uzay sanayii gibi modern sektörler için vazgeçilmez bir metal. Ancak altın madenciliği, ciddi çevresel sorunlara yol açıyor. Büyük ölçekli madencilikte yaygın olarak kullanılan siyanür, yaban hayatını tehdit ederken; küçük ölçekli madencilikte kullanılan cıva ise hem madenciler hem de doğa için büyük bir tehlike oluşturuyor.

Araştırmacılar, siyanür ve cıvanın yerine kullanılabilecek yeni bir yöntem geliştirdi. Bu yöntem, genelde su arıtımı ve havuz temizliğinde kullanılan trikloroizosiyanürik asit bazlı bir kimyasal içeriyor. Tuzlu suyla aktive edilen bu kimyasal, altını suda çözünebilir bir forma dönüştürüyor. Altını sudan geri kazanmak için ise sülfür bazlı özel bir polimer emici geliştirildi. Petrol endüstrisinde bol miktarda atık olarak biriken kükürt kullanılarak üretilen bu polimer, sadece altını hedef alarak diğer metallerden ayırabiliyor.

Yöntem, cevherden, eski bilgisayar devre kartlarından ve bilimsel atıklardan altın çıkarmada başarıyla test edildi. Ayrıca hem kullanılan kimyasalın hem de polimerin geri dönüştürülebilir olması, bu tekniği çevre açısından sürdürülebilir kılıyor. Işıkla aktive edilen özel bir işlem sayesinde polimer, altın topladıktan sonra monomerine geri dönüştürülüp yeniden kullanılabiliyor. Araştırmacılar, bu yöntemi küçük ölçekli madenlerde uygulamayı planlıyor.