ABD Başkanı Donald Trump'ın 15 Ağustos Cuma günü Alaska'da Rusya lideri Vladimir Putin ile yaptığı yüz yüze görüşme ile Ukrayna'da Şubat 2022'den bu yana devam eden savaşı bitirmeye yönelik çabalar hız kazandı. Bu kapsamda dün Beyaz Saray'da Avrupalı liderlerin katılımıyla gerçekleşen Ukrayna zirvesinde, Rusya ile ateşkes veya barış anlaşması yapılması hâlinde Kiev'e verilecek güvenlik garantileri ele alındı.

Bu noktada diğer Avrupalı ülkelerle birlikte Türkiye'ye de görev düşeceği belirtiliyor. Son olarak Beyaz Saray'daki zirveye de katılan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Ukrayna'ya sağlanacak garantiler kapsamında Fransa, İngiltere ve Almanya'nın yanı sıra Türkiye'den askerlerin bu ülke topraklarına gidebileceğini söyledi. Macron, olası bir Rusya saldırısı hâlinde bu kuvvetlerin karşı koymakla yükümlü olup olmayacağı sorusuna, "güvenlik garantilerinin amacının bu olduğu" yanıtını verdi ancak bu askerlerin doğrudan cephe hattında bulunmayacağını kaydetti.

 

Almanya Başbakanı Friedrich Merz de Beyaz Saray'daki toplantıya katıldıktan sonra yaptığı açıklamada, Ukrayna'ya asker gönderme sürecine "tüm Avrupa'nın dâhil olması gerektiğinin açık" olduğunu belirtti.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Alaska zirvesinden hemen önce yaptığı açıklamada, bir anlaşma hâlinde Gönüllüler Koalisyonu adı verilen yapının izleyeceği askeri planların hazır olduğunu söylemişti. Çatışmasızlığın garanti altına alınmasını hedefleyen Koalisyon'un aktif bir üyesi olan Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, partner ülkelerle son bir haftada üçüncü kez video konferans yöntemiyle bir araya geldi.

MSB KAPIYI AÇIK BIRAKMIŞTI

Mart ayında Milli Savunma Bakanlığı, "Muhtelif mecralarda dile getirilmekle birlikte henüz kavramsal bir çerçeveye oturtulamamış olan bir misyona katkıda bulunma konusu, bölgesel istikrar ve barışın tesisi için gerekli görüldüğü takdirde ilgili tüm taraflarla karşılıklı olarak değerlendirecektir" açıklaması ile asker gönderme seçeneğine kapıyı açık bırakmıştı.

 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yine Mart ayında Avrupa Birliği'nin (AB) çevrim içi olarak düzenlediği "fikirdaş ülkeler" zirvesinde, "Avrupa güvenliğine dair tüm adımların Türkiye'yle birlikte planlanmasının müşterek menfaatimize olacağı kanaatindeyiz" diyerek Ankara'nın kıtanın yeni güvenlik mimarisinin bir parçası olarak görülmesi gerektiğini ifade etmişti.

Aslında Türkiye'nin Ukrayna'ya asker gönderme seçeneğine dair uzun süredir somut adımlar atılıyor. Geçtiğimiz aylarda, Ukrayna'ya asker konuşlandırılmasının da ele alındığı Paris'teki toplantıya Türkiye'den dönemin Genelkurmay Başkanı Metin Gürak katılmıştı. Daha önce Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kanada'nın da davet edildiği Londra'daki liderler zirvesine katılmış, toplantıda "Ukrayna'da olası bir barış anlaşmasına ve yeni Avrupa güvenlik mimarisine Türkiye'nin katkısı" gündeme gelmişti.

Peki Ukrayna'ya asker gönderme seçeneği ne kadar gerçekçi? Türkiye'yi Ukrayna'da neler bekliyor?

Ukrayna'ya asker sevk etmenin önünde iki önemli zorluk bulunuyor: İlki birliklerin güvenliğinin nasıl garanti altına alınacağı, bununla bağlantılı olarak ikincisi ise askerlerin hangi şemsiye altında cephe hattına sevk edileceği.

 

ABD bu rolü Avrupa ülkelerinin üstlenmesinden yana. Nitekim Avrupa başkentleri buna gönüllü ancak Rusya sınır hattında ne NATO ne de AB bayrağı görmek istiyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Mart ayında yaptığı açıklamada "İster AB şemsiyesi altında ister ulusal bayraklarıyla olsun Avrupa ülkelerini Ukrayna'da kabul etmeyeceklerini" söyledi. Moskova'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vasily Nebenzya da Şubat'ta Rus basınına verdiği mülakatta, bir BM kararı olmaksızın Ukrayna'ya sevk edilecek askerlerin "meşru hedef sayılacağı" tehdidinde bulunmuştu.

Trump bugün yaptığı açıklamada, Avrupa'nın asker göndermeye gönüllü olduğunu ancak Amerikan askerinin sahada olmayacağını söyledi ve güvenlik garantisinin NATO üyeliğini içermeyeceğini yineledi.

Avrupa ülkeleri, operasyona katılacak birliklerin saldırıya uğraması hâlinde ABD'den bekledikleri net garantileri Trump yönetiminden şu ana kadar alabilmiş değil. Sahadaki askerler için İtalya'nın önerisi üzerine "NATO'nun 5'inci maddesine benzer" bir formül uygulanabileceği ifade ediliyor ancak uzmanlar doğrudan NATO kalkanı içermeyecek tekliflerin yeterince güçlü olmayabileceği yorumunu yapıyor.

{galleryalbum id:122434 slug:'natoya-alalim-deyip-gazlayan-abd-degil-miydi-trumptan-ukraynayi-saskina-ceviren-mesaj'}

{galleryalbum id:122467 slug:'dunyanin-gozu-abdde-alaska-zirvesinin-ardindan-avrupa-ve-ukraynayi-ne-bekliyor'}

{galleryalbum id:122351 slug:'milyonlarca-ukraynaliyi-yakindan-ilgilendiren-gelisme-o-ulkeye-buyuk-sok-mu-yine-putin-acikladi'}