Mikroplastiklerin dünya genelinde osteoporoz vakalarını artırabilecek bir etken olabileceği, yeni yayımlanan bir araştırmayla ortaya kondu. Çalışma, bu küçük plastik parçacıkların vücuda girdiğinde kemik dokusunu koruyan ve onaran kemik iliği kök hücrelerinin işleyişini bozduğunu gösteriyor.

Yeni araştırmalar, mikroplastiklerin kemik iliği kök hücrelerinin işleyişini bozarak kemik yapısında bozulmalara yol açabileceğini ve bu durumun osteoporoz riskini artırabileceğini ortaya koyuyor.

Mikroplastiklerin dünya genelinde osteoporoz vakalarını artırabilecek bir etken olabileceği, yeni yayımlanan bir araştırmayla ortaya kondu. Çalışma, bu küçük plastik parçacıkların vücuda girdiğinde kemik dokusunu koruyan ve onaran kemik iliği kök hücrelerinin işleyişini bozduğunu gösteriyor.

Hayat boyunca kemiklerimiz sürekli yenilenir. Osteoporoz ise bu sürecin bozulduğu bir durumdur; kemik dokusunun yıkımı, yeniden oluşumundan hızlı gerçekleşir ve kemikler zamanla zayıflayarak kırılma riskini artırır. Yaş, cinsiyet, ilaç kullanımı, beslenme, sigara ve alkol tüketimi ile genetik, hastalığın bilinen risk faktörleri arasında yer alıyor. Ancak yeni çalışma, mikroplastiklere maruz kalmayı potansiyel bir risk faktörü olarak ekliyor.

62 makaleden yola çıkıldı

Wired tarafından haberleştirilen ve Osteoporosis International dergisinde yayımlanan araştırmada, mikro- ve nanoplastiklerin kemik üzerindeki etkilerini inceleyen 62 bilimsel makale değerlendirildi. Laboratuvar deneyleri, mikroplastiklerin kemik dokusunu parçalayan osteoklastların oluşumunu tetiklediğini ortaya koydu. Ayrıca plastik parçacıkların hücre yaşamını azaltabileceği, erken yaşlanmaya yol açabileceği, gen ekspresyonunu değiştirebileceği ve iltihaplanmayı tetikleyebileceği tespit edildi. Bu etkiler bir araya geldiğinde, kemik yıkımı yenilenmeden artarak kemik yapısında hızlı bir zayıflamaya yol açıyor.

Hayvan deneylerinde ise mikroplastik birikiminin beyaz kan hücresi sayısını azalttığı, bu durumun kemik iliği fonksiyonunda değişikliklere işaret ettiği görüldü. Araştırmacılar, mikroplastiklerin osteoklastlar üzerindeki etkisinin kemik mikro yapısında bozulmaya ve hücrelerin düzensiz oluşumuna yol açabileceğini, böylece kemik kırılganlığı ve deformasyon riskini artırabileceğini belirtti.

Araştırmanın eş yazarı Rodrigo Bueno de Oliveira, “Bu çalışmada gözlenen olumsuz etkiler, endişe verici biçimde hayvanların iskelet büyümesinin kesintiye uğramasıyla sonuçlandı. Mikroplastiklerin kemikler üzerindeki potansiyel etkisi göz ardı edilemez” dedi.

Oliveira, Brezilya’daki Campinas Eyalet Üniversitesi’nde Mineraller ve Kemik Bozuklukları Değerlendirme Laboratuvarı’nı koordine ediyor. Araştırmacılar, mikroplastiklerin kemik bozulması üzerindeki etkisini uygulamalı olarak kanıtlamak için farelerin femur kemikleri üzerinde yeni deneyler yapacak.

Mikroplastik nedir?

Mikroplastikler ve nanoplastikler, günlük nesnelerden ayrılarak çevreye yayılan ve bazıları çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük plastik parçacıklardır. Mikroplastikler 1 mikrometreden 5 milimetreye kadar ölçülürken, nanoplastikler 1 mikrometreden daha küçük. Bu parçacıklar dünya genelinde hem doğal ortamlarda hem de insan vücudunda, et, su ve tarım ürünlerinde tespit edildi.

Bilim insanları, bu tür plastik kirlenmesinin sağlığa zarar verebileceğini belirtiyor ve plastik kullanımının acilen azaltılması gerektiğini vurguluyor. Dünya genelinde yılda 500 milyon ton plastiğin üretildiği, ancak yalnızca yüzde 9’unun geri dönüştürüldüğü, geri kalanının çevreye yayılarak parçalandığı kaydediliyor.

Hayat boyunca kemiklerimiz sürekli yenilenir. Osteoporoz ise bu sürecin bozulduğu bir durumdur; kemik dokusunun yıkımı, yeniden oluşumundan hızlı gerçekleşir ve kemikler zamanla zayıflayarak kırılma riskini artırır. Yaş, cinsiyet, ilaç kullanımı, beslenme, sigara ve alkol tüketimi ile genetik, hastalığın bilinen risk faktörleri arasında yer alıyor. Ancak yeni çalışma, mikroplastiklere maruz kalmayı potansiyel bir risk faktörü olarak ekliyor.