Türkiye’nin en yoğun nüfuslu bölgesi olan İstanbul’da beklenen büyük deprem tartışmaları, uzmanların son dönemde yaptığı değerlendirmelerle yeniden hız kazandı. Marmara Fayı’nın davranışına yönelik bilimsel veriler güncellenirken, olası depremin büyüklüğü ve zamanlamasına dair farklı görüşler öne çıkıyor. Peki beklenen deprem kaç şiddetinde olabilir?

 

Prof. Osman Bektaş İstanbul depremi yorumu

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Marmara’daki deprem beklentisinin uzun yıllar boyunca tarihsel kayıtlar üzerinden oluşturulduğunu, ancak modern verilerle bu tahminlerin güncellenmesi gerektiğini belirtiyor.

Bektaş’a göre:

1766’daki M7.2–7.4 tahmini, yıkım gözlemlerine dayanıyor.

Son 30 yıl için yapılan deprem olasılığı hesapları da tarihsel kayıtlardaki istatistiksel verilere göre yorumlanıyor.

Her iki yaklaşım da Marmara Fayı’nın tamamen kilitli olduğu varsayımını içeriyor.

Bektaş ise GPS, İnSAR ve denizaltı akustik ölçümlerinin fayın kısmen süründüğünü, yani enerjinin tamamını biriktirmediğini savunuyor. Bu nedenle maksimum deprem büyüklüğünün M6.6 civarında olabileceğini ifade ediyor.

 

Hangi ilçe nasıl etkilenir?

Bektaş’a göre olası depremde şiddet VII–VIII aralığında gerçekleşebilir.

M7.2 büyüklüğündeki bir senaryoya kıyasla M6.6–6.8 büyüklüğündeki bir deprem 4 ila 8 kat daha az enerji üretiyor. Uzmanın değerlendirmesine göre en fazla etki Doğu Marmara’nın sahil kesiminde görülebilir.

 

Prof. Şener Üşümezsoy İstanbul depremi hakkında ne dedi?

Balıkesir Sındırgı’da 45 gün arayla yaşanan iki adet M6.1 depremin ardından gözler yeniden Marmara’ya çevrilirken, Prof. Dr. Şener Üşümezsoy kamuoyunda uzun süredir dile getirilen “İstanbul’da 7’nin üzerinde deprem bekleniyor” görüşlerini değerlendirdi.

 

Üşümezsoy’a göre:

Marmara Denizi’ndeki ana fayın ölü bir fay olduğu iddiası bulunuyor.

Asıl tehlike Yalova Çınarcık açıklarındaki fay hattında.

 

Kuzey Anadolu Fayı’nın kuzeyden Adalar yönünde ilerlediği düşüncesinin hatalı olduğu görüşünde.

Üşümezsoy ayrıca, 1894’teki şiddetli İstanbul depreminin 1766’dan daha büyük etkiler yarattığını hatırlatarak, 250 yıllık tekrar periyodu söylemlerinin geçerliliğini yitirdiğini savunuyor.

 

Üşümezsoy’a göre Adalar fayı neden kırılmaz?

Üşümezsoy, bir fayın kırılabilmesi için ona etki eden kuvvetin fay düzlemine belirli açılarla iletilmesi gerektiğini belirtiyor.

Adalar Fayı’nın, maksimum sıkıştırma kuvvetiyle paralel konumda olduğunu, bu nedenle mekanizma açısından “çalışması mümkün olmayan ölü bir fay” niteliği taşıdığını ifade ediyor. Uzman, bu nedenle yıkıcı etkinin Adalar yönünde değil, Çınarcık havzası çevresinde yoğunlaşabileceğini dile getiriyor.

 

Son depremler nereden takip edilir?

Güncel sarsıntılar ve Marmara’daki hareketlilik için vatandaşların güvenilir resmi kaynakları izlemesi gerekiyor. Son depremlere  Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü , Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (BDTİM) ve AFAD’ın resmi web sitesi ve sosyal medya hesaplarından ulaşmanız mümkün.