Şeybani, başkent Şam'da ilk kez düzenlenen "Dünya İnsan Hakları Günü" programında konuştu.

Suriye Dışişleri Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) Suriye Ofisi'nin ortaklaşa düzenlediği programda Şeybani, Suriye'nin yeni dönemde insan haklarını "ulusal önceliklerin en üstüne yerleştirdiğini" söyledi.

Esed rejimi dönemindeki insan hakları ihlallerine dikkati çeken Şeybani, "Dünya İnsan Hakları Günü, zalim rejimi devirme sürecinde önemli bir platform olmuştu, yeni dönemde insan haklarını koruma konusundaki taahhüdümüzü yineliyoruz." dedi

Şeybani, "8 Aralık" tarihinin ülkenin uzun ve karanlık bir dönemden kurtuluşunun sembolü olduğunu ifade etti.

Devrik rejimin ülkeyi boğucu bir karanlığa sürüklediğini vurgulayan Şeybani, "Bugün ise insan haklarının korunması üzerine kurulu yeni bir dönemin başlangıcındayız." diye konuştu.

 

- "Bu trajediler asla yeniden yaşanmayacak"

Şeybani, Suriye halkının kimyasal saldırılar, zorla kaybetmeler ve on binlerce kişinin akıbetini bilinmezliğe sürükleyen ağır ihlaller yaşadığına dikkati çekerek, "Bu kürsüden halkımıza söz veriyoruz: Bu trajediler asla yeniden yaşanmayacak. Kimliğimizin köklerindeki insani ve ahlaki değerler buna izin vermez." şeklinde konuştu.

Savaş döneminde bile sivillerin korunması, mülklerin muhafazası ve yaralılara merhametle davranılması için kesin talimatlar verildiğini aktaran Şeybani, "Kahraman savaşçılarımız bu talimatlara bağlı kaldı, savaşın ortasında dahi insani değerlerden vazgeçmedi." dedi.

Şeybani, özgürlüğün kazanılmasının ardından insan haklarının ülkenin temel önceliği haline geldiğini ve yeni Suriye Anayasası'nın temel hak ve özgürlükleri, uluslararası sözleşmelere bağlılığı ve hukukun üstünlüğünü güvence altına aldığını belirtti.

Şeybani, bu çerçevede oluşturulan yapıları ise "Bağımsız adalet kurumları, geçiş dönemi adalet kurulları, kayıp kişilerin akıbetini araştırma mekanizmaları, toplumsal uzlaşı komisyonları ve BM ilkeleriyle uyumlu soruşturma birimleri." şekilde sıraladı.

"Bu sistem dört temel üzerine inşa edilmiştir: Hakikat, adalet, tazminat ve tekrar etmeme garantisi." diyen Şeybani, eski rejimin bıraktığı toplu mezarların ortaya çıkarılmaya devam ettiğini, bu dosyaların uluslararası işbirliğiyle teknik ve hukuki gerekliliklere uygun şekilde ele alındığını kaydetti.

 

- "Hep birlikte daha adil, daha özgür ve daha insani bir Suriye inşa edeceğiz"

Şeybani, yeni dönemde "uluslararası kurumlara kapıların açık" olduğunu ifade ederek, OHCHR Suriye Ofisi, Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve bağımsız uluslararası mekanizmalarla resmi temasların sürdüğünü aktardı.

Bu kapsamda gözaltı merkezlerine erişim sağlandığını, tutuklu ziyaretlerine izin verildiğini ve rehabilitasyon programlarının hayata geçirildiğini kaydeden Şeybani, 6 Mart 2025 sahil bölgelerinde yaşanan olaylara ilişkin ise "intikam" söylemini reddettiklerini vurguladı.

Konuşmasını, "Hep birlikte daha adil, daha özgür ve daha insani bir Suriye inşa edeceğiz" sözleriyle tamamlayan Şeybani, tüm katılımcıların Dünya İnsan Hakları Günü'nü kutladı.