Ayak bileği burkulması sonucunda ayak bileği eklemi etrafındaki bağ doku zarar görür. Bağ doku, eklemde bir kemiği diğer kemiğe bağlayan lif dokusudur. Ayak burkulmasında tedaviler bağ dokunun iyileştirilmesine yöneliktir.

AYAK BİLEĞİ BURKULMASININ DERECELERİ

Ayak bileği burkulması üç dereceye ayrılmıştır.

1.Derece

Birinci derece burkulmalar, hafif olan ve bilekteki bağın fazla gerilmesi sonucu meydana gelen burkulmalardır. Ayak bileği etrafında az bir şişme, morluk ve ağrı olabilir. Birinci derece burkulmalarda az da olsa ayağın üzerine basılabilir.

2.Derece

İkinci derece burkulmalar orta dereceli burkulmalardır. Bağın fazla gerilmesi ve kısmen yırtılması sonucu ortaya çıkar. Ayak bileği etrafında orta dereceli şişme, morluk ve ağrı olabilir. Ayak üzerine basmakta zorluk çekilebilir.

3.Derece

Üçüncü derece burkulmalar ciddi burkulmalardır ve bağın tamamen yırtılması sonucu oluşur. Ayak bileği etrafında görülen şişme, morluk ve ağrı genellikle ciddi seviyededir. Ayak üzerine aşırı ağrı hissetmeden basmak mümkün değildir.

AYAK BİLEĞİ BURKULMA BELİRTİLERİ NELERDİR?

Ayak bileği burkulmalarının belirtileri burkulmanın derecesine bağlı olarak değişir. Ayak bileği burkulmalarının bazı belirtileri şunlardır:

Ağrı

Şişme

Morarma

Rahat hareket edememe

Ayak üzerine basmakta zorluk çekme

Kaza anında patlama veya yırtılma sesi duyulması

AYAK BİLEĞİ BURKULMASI SONUCU HANGİ BÖLÜME GİDİLİR?

Fizik tedavi ya da ortopedi bölümüne gidebilirsiniz.

Doktorunuz şikâyetlerinizi sorup sizi muayene edecektir. Ayrıca hastalık geçmişinizi ve ayak bileğinizi nasıl incittiğinizi tam olarak anlatmanızı isteyecektir.

Doktorunuz ayak bileği etrafında herhangi şişme, ağrı veya morarma olup olmadığını kontrol edebilir. Bununla birlikte ayak bileğinizi ne kadar hareket ettirebildiğinizi ve ayağınızın üzerine basıp basamadığınızı muayene edebilir.

Doktorunuz burkulmanın ciddi olduğunu düşünüyorsa daha özel bir tedaviye ihtiyaç duyacağınız için ayak bileğinizin röntgen filmini çekmenizi isteyebilir. Genellikle röntgen filmi şu durumlarda istenir:

Ayağınızın üstüne basamıyorsanız

Ayağınızda kırık olup olmadığını anlamak için doktorunuz izden röntgen filmi isteyebilir.

BUNLARA DİKKAT EDİN!

Yaralanmadan sonraki ilk 48 -72 saat içinde yapılması gereken ve önemli olan prosedür vardır. Birçok ciddi olmayan burkulmalarda bu prosedür iyi gelen sonuçlar vermiştir. Bu prosedür şöyle açıklanabilir:

Korunma: Ayak bileği tekrar incinmekten korunmalıdır. Ayak bileğini korumak için esnek destek, ayak bileği bantı ya da sabitleyici destek kullanılabilir.

Dinlenme: Ayak bileği 2 – 3 gün dinlendirildikten sonra kasların güç kaybetmemesi için tekrar eski şekilde hareket ettirilmeye başlanmalıdır.

Buz Tedavisi: Yaralanan bölgeye, şişi indirmek ve morluğu gidermek için buz torbası veya havluya sarılmış buz uygulanır. Buzun cilde zarar vermemesi için doğrudan deriye temas ettirilmemesi gerekir. Buz tedavisi genelde şişmeye iyi gelir.

Sararak Aynı Pozisyonda Kalmasını Sağlama: Ayak bileğini sargı beziyle sararak sıkıştırın. Bu, burkulan bileğe iyi bir destek olacaktır ve şişmesini engeller. Bandaj ayağı çok sıkmayacak şekilde bağlanmalı ve gece yatmadan önce çıkarılmalıdır.

Kaldırma: Burkulan ayak şişmeyi kontrol altında tutabilmek için kalp hizasından yüksekte tutulmalıdır. Ayak destekli bir biçimde şişlik ininceye kadar mümkün olduğunca yüksekte tutulmalıdır.

BURKULMADA SONRA BUNLARI YAPMAYIN

Sıcaklık: Sıcak torba, sıcak su şişesi veya ısıtıcı kremler burkulan ayaklarda kullanılmamalıdır. Ayrıca saunalardan ve sıcak banyolardan uzak durulmalıdır. Sıcaklık, kanın burkulan bölgeye akmasına sebep olur ki bu da buzun kullanmanın yaptığı etkinin tam tersidir.

Yorucu ve ağır egzersizler: Bu tarz aktiviteler daha fazla zarara sebep olabilir.

Masaj: Masaj, kanamayı ve şişmeyi artırabilir.

AYAK BİLEĞİ BURKULMASININ TEDAVİSİ

Ayak bileği burkulmasında hemen tedaviye başlanması çok önemlidir. Bu, ayak bileğinin iyileşmesinin hızlanmasına yardımcı olabilir.

Eğer ciddi ayak burkulması yaşadıysanız, doktorunuz ayak bileğinizi kısa süreliğine sabitlemenizi tavsiye edebilir (10 güne kadar). Ayrıca doktorunuz diz altı alçı veya sabitleyici takmanızı tavsiye edebilir. Verilere göre alçı veya sabitleyici kullanımı, sargı bezine göre ağrının ve şişliğin azalmasına daha çok yardımcı olur.

Ayakta oluşan burkulma daha ciddiyse fizik tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Fizik tedavinin amacı, ayak bileğini hareket etmesini sağlamak, tutukluğu gidermek ve ayak bileği etrafındaki kasları ve eklemleri güçlendirmektir. Bunların neticesinde ayağın tekrar burkulması olasılığı daha düşüktür. Fizik tedavi uzmanı, koordinasyon ve denge egzersizleri ile güç ve hareketliliğin geri kazanımına yönelik egzersizler tavsiye edebilir. Fizik tedavi bir miktar fayda sağlamakla birlikte ayak burkulmasını tamamen tedavi ettiğine dair yeterince kanıt bulunmamaktadır.

Eğer ayak burkulması ileri seviyede ise tedavi için ameliyat gerekebilir. Fakat ameliyatın, fizik tedavi ya da egzersizden daha faydalı olduğuna dair herhangi bir kanıt yoktur.

Eğer bileğiniz hala ağrıyorsa ve tedaviye cevap vermiyorsa doktorunuz sizi bir ortopedik cerraha (kemik ameliyatlarında uzmanlaşmış doktor) yönlendirebilir.