Ekonomi
Eksik primi ödeyerek emekli olunur mu? Emekli olmak için prim eksik ne yapmalıyım
Her çalışan emekli olacağı günün hayalini kuruyor! Emekliliğe az kaldı diye sevinenlerin büyük bölümü ya yaşa takılıyor ya da eksik prim günlerine. Peki eksik prim günü olanlar emekli olabilir mi? Emekli olup toplu parayı almak için birinci şart sigortalı olarak bir işyerinde çalışmıyor olmak ya da kendi işini (Bağ-Kur) yürütüyor olmamak. İkinci şart ise emeklilik için gerekli olan üç şarttan ikisini yani yıl (erkekler için 25, kadınlar için 20) ve yaş şartını tamamlamış olmak. Peki yaş şartını tamamlayan ancak prim gününde eksiklik olanlar “Eksik primi ödeyerek emekli olunur mu, eksik prim ödeyerek emekli nasıl olunur?” İşte ayrıntılar.
Her çalışan emekli olacağı günün hayalini kuruyor! Emekliliğe az kaldı diye sevinenlerin büyük bölümü ya yaşa takılıyor ya da eksik prim günlerine. Peki eksik prim günü olanlar emekli olabilir mi? Emekli olup toplu parayı almak için birinci şart sigortalı olarak bir işyerinde çalışmıyor olmak ya da kendi işini (Bağ-Kur) yürütüyor olmamak. İkinci şart ise emeklilik için gerekli olan üç şarttan ikisini yani yıl (erkekler için 25, kadınlar için 20) ve yaş şartını tamamlamış olmak. Peki yaş şartını tamamlayan ancak prim gününde eksiklik olanlar “Eksik primi ödeyerek emekli olunur mu?” İşte ayrıntılar.
Emeklilik yaşı dolmasına rağmen primlerini tamamlayamayanların toplu parayı alabilmeleri için 2 şart gerekiyor. Çalışanların emekli olabilmeleri için belli gün sayısında prim ödemeleri gerekiyor. Tabi bunun yanında yaş ve yıl şartını da yerine getirmeleri lazım. Bazı sigortalılar yeterli çalışma imkanı bulamadıkları için gereken prim gününü dolduramıyor. Bu sigortalıların emekli olmaları için sistem askerlik, doğum borçlanması gibi imkanlar da sunuyor. Buna rağmen yine de şartları tamamlayamayan milyonlarca vatandaş var. Bu vatandaşların çalışma imkanları da yoksa ödedikleri primler boşa gitmiyor. SGK bu primleri toplu olarak sigortalıya geri ödüyor. Memurlarda ise bu durum kesenek iadesi şeklinde oluyor.
Güneş Gazetesi’nin haberine göre, çalışmayla öncelikle eksik primi olanlara borçlanma imkanı getirilmesi öngörülüyor. Bu durumda belli bir süre hizmet şartı aranabilecek. Örneğin, en az 1800 gün prim istenecek. Bu formülde yıl ve yaş şartlarını tamamlayıp 1800 ve üzerinde prim günü olanlar eksik süreyi borçlanma yoluyla ödeyerek emekli olabilecek. Borçlanma yoluyla emeklilik için yasa çıkması şart. Konuyla ilgili çalışmanın tamamlanıp kısa süre içinde Meclis'e gönderilmesi bekleniyor. Yasa öngörüldüğü şekliyle çıkarsa işten çıkarılan, iflastan dolayı işsiz kalan veya işe ara vermek zorunda olan çalışanlara ve kepenk kapattığı için prim yatıramayan esnafa emekliliğin yolu açılacak.
"Geriye dönük borçlanma imkanı verilmeli"
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, 2000 öncesi esnaf ve sanatkârın emekli olmayı beklediğini açıkladı. Binlerce esnaf ve sanatkârın beklenti içinde olduğunu dile getiren Palandöken, “Çok sayıda esnafımız vergi ve oda kaydı dikkate alınarak emekli olmanın yolunu açacak yeni yasal düzenlemeyi bekliyor. Emeklilik şartlarını sağlayan ancak 2000'den önce Bağ-Kur kaydı olmayan esnafa vergi ve oda kaydı dikkate alınarak son kez geriye dönük borçlanma imkanı verilmeli” ifadelerini kullandı.
1999 öncesi 10 yıllık primle emekli olabiliyor mu?
9 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı (4A-SSK) olan çalışanlar 10 yıllık primle emekli olabiliyor. Bunun için 10 yıllık primle (3600 gün) birlikte sigortalı olunan tarihten bugüne 15 yıl geçmesi gerekiyor. Böylece sigortalı olduktan sonra fazla çalışma imkanı bulamayan sigortalılar için sistem emeklilik imkanı sunuyor. Daha önce 3600 gün olan prim sayısı şartı 9 Eylül 1999 sonrası için 4500 güne çıkıyor. Ayrıca 25 yıllık sigortalılık şartı da bulunuyor. Yaş şartı ise kadınlarda 58, erkeklerde 60 oluyor. Yani 9 Eylül 1999 sonrası sigortalı olan birisi kısmi emeklilik isterse öncelikle 4500 günü doldurmak zorunda. Sonra işe girdiği tarihten itibaren 25 yıl geçmesi lazım ve kadınların 58, erkeklerin 60 yaşına ulaşması gerekiyor.