Demans, genellikle yaşlı bireylerle ilişkilendirilse de genç başlangıçlı demans (YOD) her yıl dünya çapında yüz binlerce kişiye tanı konulan ciddi bir sağlık sorunu. Birleşik Krallık'taki Exeter Üniversitesi'nin liderliğinde gerçekleştirilen ve 360 bin kişinin verilerinin incelendiği geniş kapsamlı bir çalışma, YOD riskini artıran 15 yaşam tarzı ve sağlık faktörünü tanımladı. Sosyal izolasyon, düşük sosyoekonomik durum, depresyon ve kalp hastalığı gibi faktörler, YOD riskini artıran unsurlar arasında yer alıyor. Uzmanlar, bu bulguların demansın önlenmesine yönelik önemli bir adım olabileceğini vurguluyor.

Sonuçlar Aralık 2023'te yayınlandığında, Birleşik Krallık'taki Exeter Üniversitesi'nden Epidemiyolog David Llewellyn, “Bu, şimdiye kadar yapılmış türünün en büyük ve en sağlam çalışmasıdır” dedi.

Araştırma ekibi, Birleşik Krallık'ta 65 yaş altı yaklaşık 360 bin kişiden toplanan verileri analiz etti. Düşük sosyoekonomik durum, sosyal izolasyon, işitme bozukluğu, felç, diyabet, kalp hastalığı ve depresyonun tümü daha yüksek YOD riski ile ilişkilendirildi. Daha yüksek düzeyde eğitim ve daha düşük fiziksel kırılganlık aynı zamanda daha düşük YOD riskiyle de ilişkilendirildi. Bunların hepsi YOD etrafındaki bazı bilgi boşluklarının doldurulmasına yardımcı oldu.

Hollanda'daki Maastricht Üniversitesi'nden Nöroepidemiyolog Sebastian Köhler, “İleri yaşlarda demans gelişen kişiler üzerinde yapılan araştırmalardan, bir dizi değiştirilebilir risk faktörünün bulunduğunu zaten biliyorduk. Fiziksel faktörlerin yanı sıra, kronik stres, yalnızlık ve depresyondan kaçınmak da dahil olmak üzere zihinsel sağlık da önemli bir rol oynuyor” ifadelerini kullandı.

Maastricht Üniversitesi'nden Sinir Bilimci Stevie Hendrik ise “Genç başlangıçlı demansın çok ciddi bir etkisi var, çünkü etkilenen insanların genellikle hala bir işi, çocukları ve yoğun bir yaşamı var. Sebebin genellikle genetik olduğu varsayılıyor ancak birçok insan için aslında sebebin tam olarak ne olduğunu bilmiyoruz. Bu nedenle bu çalışmada diğer risk faktörlerini de araştırmak istedik” diye konuştu.