Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları:

Memur emeklisinin maaş zammı toplusözleşmeyle belirlenir

Soru: Ben kamu kurumundan emekli oldum. 1. Derece 4. Kademeden 3600 ek gösterge üzerinden emekli maaşı alıyorum. Memur maaş zammı neden SSK’lı işçi emeklilerinin maaş zammından düşük oluyor? İsa G.

Cevap: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 55’inci maddesi hükmüne göre SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşı, Ocak ve Temmuz aylarında önceki altı aylık tüketici enflasyonu oranında artırılıyor. Memur emeklilerinin maaş zammı daha farklı belirleniyor. 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Ve Toplu Sözleşme Kanununun 28’inci maddesi hükmüne göre, çalışan memurun ve emekli memurun maaş zammı toplusözleşme ile belirleniyor. Bu nedenle bazı dönemlerde memur ve memur emeklisi maaş zammı ile SSK ve Bağ-Kur emeklisi maaş zammı farklı oluyor. Örneğin; 2022/Ocak döneminde SSK ve Bağ-Kur emeklisinin maaş zammı yüzde 25,47 iken memur ve memur emeklisi maaş zammı yüzde 30,95 olarak uygulandı. 2024/Temmuz döneminde de 2022/Ocak döneminin tam tersi SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaş zammı yüzde 5 daha fazla olacak. İlk dört aylık enflasyona göre SSK ve Bağ-Kur emekli maaş zammı şimdilik yüzde 18,72 iken memur ve memur emeklisi maaş zammı yüzde 13,56 oluyor. Mayıs ve Haziran ayı için beklenen enflasyon oranları dikkate alındığında özel bir düzenleme olmazsa SSK ve Bağ-Kur emekli maaş zammı yüzde 25, memur ve memur emeklisi maaş zammı ise yüzde 20 bekleniyor.

Bağ-Kur engelli emekliliğinde vergi indirim belgesi aranmaz

Soru: İlk sigorta başlangıcım 13.1.2000 tarihidir. 310 gün SSK prim ödemem var. 2006 yılında Bağ-Kur’un başladı. Bağ-Kur ödemem 30.4.2024 tarihinde sona erdi. Şu an SSK’lı işe girdim ve SSK’lı olarak çalışıyorum. Yüzde 49 engelli raporum var. Vergi indirim belgesine başvurdum. Ne zaman emekli olurum? Orhan S.

Cevap: Bir kimsenin iki farklı statüde prim ödemesi varsa emeklilik aşamasında son yedi kuralı uygulanıyor. Buna göre 1.10.2008 tarihinden önce sigortalılığı başlamış bir engellinin son yedi yıl prim fazlası SSK ise vergi indirim belgesi ile emekli oluyor. Ancak son yedi yıl prim fazlası Bağ-Kur olanlar vergi indirim belgesi ile değil SGK Sağlık Kurulu tarafından belirlenecek engellilik tespitiyle emekli olabiliyor. Mevcut halde toplam prim gününüz 4680 gün ve üzeri ise Bağ-Kur engelli emekliliğine yani Bağ-Kur dosyanızın bulunduğu SGK Müdürlüğüne engellilik tespiti ve engelli emekliliği için başvuru hakkınız var. Başvuru sonrası SGK Sağlık Kurulu engellilik oranınızı yüzde 40 ve üzeri belirler ise Bağ-Kur engelli emeklisi olma hakkını kazanırsınız. Ancak SSK şartlarından emekli olmayı düşünüyorsanız bu durumda Bağ-Kur sonrası 1260 gün SSK prim ödemeniz olmalı ve vergi dairesinden de vergi indirim belgesi almalısınız. Sizin için avantajlı olan Bağ-Kur engelli emekliliği olacaktır. Çünkü üç sene altı ay erken emekli olmanız mümkün.

Cevap: Kıdem tazminatında sigorta başlangıcı önemli

Soru: Ben ilk defa 1.12.2000 tarihinde Bağ-Kur sigortalısı oldum. 5410 gün Bağ-Kur prim günüm var. Bağ-Kur sonrası ödediğim SSK primi ise 1300 gün. Dört yıla yakın zamandır çalıştığım işyerinden istifa edersem kıdem tazminatı alma hakkım olur mu? Cemal H.

Cevap: Emekli olmak için yaş dışında kalan şartları sağlayan işçiler SGK’dan emekli olmak için sigortalılık süresi ve prim günün tamamladıklarına ilişkin yazı alıp işverene ibraz ederek işten ayrılıp kıdem tazminatı alabilir. Bu yazıya kıdem tazminatına hak kazanma yazısı deniyor. İlk defa 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için ödenen prim gününün en az 3600 gün olması gerekiyor. Sigortalılığı 8.9.1999-30.4.2008 tarihleri arasında başlamış olan işçilerin kıdem tazminatı alabilmesi için ya 7000 gün prim ödemiş olması ya da ilk sigortalılığın üzerinden 25 yıl geçip en az 4500 gün prim ödemesinin bulunması gerekiyor. Mevcut halde 7000 gün priminiz yok. Ancak sigorta öncesi askerlik yapmışsanız 15 ay askerlik borçlanması yapmanız halinde sigorta başlangıcınız 1.9.1999 tarihine gelir ve 3600 gün prim şartlarınız da bulunduğundan istifa etseniz bile kıdem tazminatı alma hakkınız oluşur.

Emekli maaşını SGK sitesinden hesaplatmak mümkün

Soru: Emekli olmama 20 gün kaldı. Primlerin 12 yıldan bu yana çok yüksekten yatıyor. Toplamda 8950 gün prim ödemem oluştu. Emekli olunca bana ne kadar maaş bağlanır. Ücreti mukabili emekli maaşımı hesaplatacağım bir yer var mı? Ahmet U.

Cevap: SGK’nın çok güzel bir uygulaması var. Sigortalılar, kendilerine bağlanacak olan emekli aylığını e-Devlet kapısı üzerinde hesaplatabiliyor. Bunun için herhangi bir ücret ödenmesi de gerekmiyor. e-Devlet kapısında yer alan emekli aylık hesabı programının sahibi SGK. Bu nedenle program emekli aylığını tam ve eksiksiz hesaplıyor. Sadece hesap yapılan tarihte henüz son aya ait aylık prim bildirgesi verilmemişse bir aylık sigortalılık dikkate alınamıyor. Bu nedenle hesaplamada çok cüzi bir fark olabiliyor. Bu alana gerekli bilgileri yazarak bağlanacak maaşı öğrenebiliyorsunuz.