Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar sizlerden gelen sorulara cevap veriyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları:

Askerlik borçlanmasının maaşa katkısı herkes için farklı

Soru: EYT yasası ile emeklilik için gereken bütün şartları tamamladım. SGK maaş hesaplama ekranından bağlanacak maaşı uygun görmedim. Emekliliğe başvurmadım. Aldığım kıdem tazminatı herhangi bir yatırım yapmaya uygun değildi. 1999 yılından önce yaptığım askerliği tavan’dan 2023 yılı için borçlandım. 25.02.2024’te ödedim. Gün olarak eklendi ama maaş olarak yansıma olmadı. Askerlik primi yatırmadan önceki SGK sayfasında görünen maaş ile Askerlik Prim tavan ödemesinden sonraki maaş hâlâ değişmedi. Televizyonda sizin gibi bir çok yorum programında kimisi çok iyi olur diyor ama oran-miktar söyleyemiyor. Kimisi kazandırmaz diyor ama zarar eden miktarı söylemiyor. 1999 öncesi için ödediğimden prim çarpanı %73 mü olacak? 2204 yılında yatırıldığı için %35 mi olacak? Orhan U.

Cevap: Askerlik borçlanması çok yüksekten yapılırsa maaşın da çok fazla artış göstereceği gibi hatalı bir kanaat oluşmuş durumda. Bağ-Kur sigortalısının 1.10.2008 öncesinde yaptığı askerlik için yapacağı askerlik borçlanması kişiye sadece gün kazandırdığından yüksek borçlanmanın emekli maaşına katkısı olmuyor. Askerliğini 2000 yılı ve sonrasında yapan SSK sigortalısının askerlik borçlanmasını yüksekten yapması maaşına katkı sağlar. Askerliğini 1998-1999 yıllarında yapan SSK sigortalısının askerlik borçlanmasını 1,75 kat üzerinden yapması maaşına katkı sağlayabilir. Askerliğini 1998 yılından önce yapan SSK sigortalısının askerlik borçlanmasını yüksekten yapması maaşına hiçbir katkı sağlamaz. Yüksekten borçlanma yapmayı düşünenler bugüne ait SGK tavanını değil borçlanmanın maledileceği yılın tavanını düşünerek hesap yapmalı. Örneğin; 1999 yılında sigortalı olup 2000 yılında askere giden ve bu süreyi yüksekten borçlanmayı düşünen kişi 2000 yılında tavanın asgarinin 3 katı olduğunu dikkate almalı ve 3 kat üzerinden borçlanma yapmalı. Zira 3 katın üzerindeki seçimin maaşa katkısı olmayacak. Bir hususu belirtelim. Borçlanmayı emekli olmamak şartıyla bir defaya mahsus iade almak mümkün. Siz gereksiz yere yüksekten borçlanmışsınız. Ödediğiniz borçlanmayı iade alıp 1 kat asgari üzerinden borçlanmanızı tavsiye ederim.

4500 gün primle emekli olmak mümkün

Soru: Esim 29.02.1980 doğumlu. İse girişi 08.03.2002. SGK 4a prim gün sayısı 3064 gün. Son 1230 günü 4b isteğe bağlı yatırıp 4500 gun-58 yaş ile 4a’dan emekli olabilir mi acaba? Ayhan.

Cevap: İlk defa 9.9.1999-30.4.2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar 7000 gün primle kadın ise 58 erkek ise 60 yaşında emekli olabilir. Bu dönemde sigortalı olanların prim günü 7000 gün olmasa bile 25 yıl sigortalılık süresinin de tamamlamaları şartıyla 4500 gün primle emekli olmaları da mümkün. Eşiniz, isteğe bağlı Bağ-Kur prim ödemesini 1260 günden az tutmak şartıyla toplamda 4500 gün prim ödemesiyle 58 yaşında emekli olma hakkını kazanır.

Engelli vergi indirim belgesi olanlar yaş şartı aranmadan emekli olur

Soru: Ben 30.11.2000 girişliyim. 7000 günüm doldu. Kasık fıtığı oldum, bir kere kapalı bir kere açık ameliyat oldum ama doktorlar ağır kaldırmayacaksın ve ani hareket etmeyeceksin diyor. 8 saat ayakta çalışıyorum ve bu beni etkiliyor. Ne yapabilirim? Serkan K.

Cevap: İlk defa 1.10. 2008 tarihinden önce sigortalı olan ve en az yüzde 40 oranında engelliliği olan sigortalılar yaşa tabi olmaksızın emekli olabiliyor. Bu kapsamdan emekli olabilmek için Gelir İdaresi Başkanlığından engelli vergi indirim belgesi alınması gerekiyor. Engelli vergi indirim belgesi üç farklı dereceli oluyor. Engellilik oranı yüzde 40-59 arası ise üçüncü derece, 60-79 arası ise ikinci derece, 80 ve üzeri ise birinci derece engelli vergi indirim belgesi veriliyor. Engelli vergi indirim belgesi almanız halinde emekli olabilmek için sigortalılık süresi ve prim gün sayısı yeterli. Gelir İdaresi Başkanlığına engelli vergi indirim belgesi almak için başvuru yapmanızı öneririm.

Aynı sigorta kolundan iki ölüm aylığı ödenmez

Soru: Eşim uzun yıllar kamuda işçi olarak çalışıp emekli olmuştu. Eşimi 2020 yılında koronavirüs salgınında kaybettim. Eşimden dul aylığı alıyorum. Özel sektör işçi emeklisi olan babam bu ay vefat etti. İşçi emeklisi babamdan da ölüm aylığı alabilir miyim? Aysel Ö.

Cevap: Vefat etmiş kocadan dul aylığı vefat etmiş babadan yetim aylığı alınabilmesinin birçok şartı bulunuyor. Bu şartların ilki ölenlerin sigorta statülerinin farklı olmasıdır. Ölen eşin ve ölen babanın sigorta statüsü aynı ise iki maaş bağlanması mümkün değil. Ölen kocanızın ve babanızın sigorta statüsü SSK olduğundan yani aynı sigorta kolu olduğundan sadece bir maaş alma hakkınız bulunuyor. Kanun bunun tercihini size bırakmış. Sizden başka aylık alan yoksa eşinizden daha yüksek aylık bağlanabileceğini kesin olarak söyleyebilirim.